อย่างที่ทราบกันดีว่า “แหล่งเงินทุน” เป็นสิ่งสำคัญในการประกอบธุรกิจ และการได้มาซึ่งเงินทุน ก็ไม่ได้หมายถึงการกู้จากสถาบันการเงินเพียงอย่างเดียว สำหรับธุรกิจขนาดกลางและขนาดเล็ก (SMEs) หรือบริษัทที่เพิ่งเริ่มต้นธุรกิจ (startup) การระดมทุนแบบ Crowdfunding อาจจะเป็นอีกทางเลือกหนึ่งในการเข้าถึงแหล่งเงินทุน
Crowdfunding คือ การระดมทุนสาธารณะจากผู้คนเป็นจำนวนมาก (Crowd) โดยจะดำเนินการผ่านช่องทางออนไลน์ เพื่อนำเงินที่ได้ไปสนับสนุนโครงการหรือธุรกิจต่าง ๆ เช่น การสร้างสรรค์ผลงานศิลปะ การผลิตสินค้าใหม่ การเริ่มต้นธุรกิจ หรือแม้แต่การช่วยเหลือสังคม เป็นต้น โดยผู้สนับสนุนอาจได้รับผลตอบแทนหรือไม่ก็ได้ ขึ้นอยู่กับรูปแบบของการระดมทุน ทั้งนี้ การระดมทุนดังกล่าวอาจจะใช้ Crowdfunding Platform เป็นตัวกลางระหว่างธุรกิจและนักลงทุน
การระดมทุนแบบ Crowdfunding นั้นมีหลายประเภท แต่ละประเภทก็จะมีลักษณะและวัตถุประสงค์ที่แตกต่างกัน แต่โดยหลัก ๆ แล้วสามารถแบ่งได้ดังนี้
การระดมทุนแบบบริจาค เป็นรูปแบบหนึ่งของ Crowdfunding ที่ผู้สนับสนุนบริจาคเงินโดยไม่มีการคาดหวังผลตอบแทนที่เป็นรูปธรรม เช่น สินค้าหรือบริการ เป็นการสนับสนุนโครงการด้วยความตั้งใจช่วยเหลือ สนับสนุนไอเดียหรือวัตถุประสงค์ของโครงการนั้น ซึ่งจะมีจุดเด่นดังนี้
o ไม่หวังผลตอบแทน ผู้สนับสนุนบริจาคเพื่อช่วยเหลือโครงการ โดยไม่มีการคาดหวังผลตอบแทนทางวัตถุ
o เน้นความหมายและคุณค่า โครงการมักเน้นเรื่องความหมาย คุณค่าทางสังคม หรือการช่วยเหลือผู้อื่น
o การกุศลและสังคม มักใช้สำหรับโครงการการกุศล สังคม หรือการช่วยเหลือผู้ที่ด้อยโอกาส
การระดมทุนแบบแลกกับสินค้าหรือของที่ระลึกเป็นสิ่งตอบแทน เป็นรูปแบบหนึ่งของ Crowdfunding ที่ผู้สนับสนุนจะได้รับสินค้าหรือของที่ระลึกตามจำนวนเงินที่บริจาค เป็นการสนับสนุนโครงการและได้รับผลตอบแทนที่เป็นรูปธรรม เช่น การได้รับสินค้ารุ่นพิเศษ หรือสิทธิ์เข้าร่วมกิจกรรมเฉพาะ โดยจะมีจุดเด่นดังนี้
o ผลตอบแทนที่เป็นรูปธรรม ผู้สนับสนุนจะได้รับสินค้าหรือของที่ระลึกตามจำนวนเงินที่บริจาค
o เน้นการสร้างผลิตภัณฑ์หรือบริการใหม่ มักใช้สำหรับโครงการสร้างผลิตภัณฑ์ใหม่ หรือธุรกิจขนาดเล็ก
o การสนับสนุนการเติบโตของธุรกิจ สามารถช่วยให้ธุรกิจเติบโตและขยายตัวได้
การระดมทุนแบบกู้ยืมระหว่างบุคคล หรือ Peer-to-Peer Lending เป็นรูปแบบหนึ่งของ Crowdfunding ที่ผู้สนับสนุนให้กู้เงินแก่ผู้ริเริ่มโครงการ และจะได้รับดอกเบี้ยตอบแทน เป็นการระดมทุนโดยตรงจากบุคคลทั่วไปแทนการผ่านสถาบันการเงิน รูปแบบนี้คล้ายกับการกู้ยืมเงินจากธนาคาร แต่เป็นการกู้ยืมระหว่างบุคคลผ่านแพลตฟอร์มออนไลน์ โดยมีจุดเด่นดังนี้
o การกู้ยืมโดยตรง ผู้สนับสนุนให้กู้เงินโดยตรงแก่ผู้ริเริ่มโครงการ
o ดอกเบี้ยตอบแทน ผู้สนับสนุนจะได้รับดอกเบี้ยตอบแทนตามจำนวนเงินที่ให้กู้
o การประเมินความเสี่ยง ผู้สนับสนุนจะประเมินความเสี่ยงของโครงการก่อนตัดสินใจให้กู้
การระดมทุนในรูปแบบหลักทรัพย์ เป็นรูปแบบหนึ่งของ Crowdfunding ที่ผู้สนับสนุนจะได้รับส่วนแบ่งเป็นเจ้าของในธุรกิจหรือหุ้นกู้ เป็นการลงทุนในโครงการที่เล็งเห็นว่ามีโอกาสการเติบโต จนทำกำไรได้ดีในระยะยาว ซึ่งอาจแบ่งเป็นสองประเภท คือ
• Equity Based Crowdfunding เป็นการลงทุนแลกกับหุ้นของบริษัท ทำให้นักลงทุนมีส่วนเป็นเจ้าของและได้รับส่วนแบ่งจากกำไร
• Debt Based Crowdfunding เป็นการลงทุนในรูปแบบหุ้นกู้ โดยนักลงทุนจะได้รับดอกเบี้ยตามที่กำหนด และผู้ระดมทุนจะชำระเงินต้นคืนตามระยะเวลาที่ตกลงกัน
ลักษณะเด่นของการระดมทุนในรูปแบบหลักทรัพย์มีดังนี้
o การลงทุนในธุรกิจ ผู้สนับสนุนจะลงทุนในธุรกิจและได้รับส่วนแบ่งแบบเป็นเจ้าของ
o ผลตอบแทนในระยะยาว ผลตอบแทนอาจมาจากการเติบโตของธุรกิจและการเพิ่มมูลค่าของหุ้น
o ความเสี่ยงสูง การลงทุนในธุรกิจมีความเสี่ยงสูง อาจเสียเงินลงทุนบางส่วนหรือทั้งหมด
การระดมทุนแบบ Crowdfunding นั้นมีข้อดีหลายประการ ทั้งสำหรับผู้ระดมทุน ผู้สนับสนุน และสังคมโดยรวม ซึ่งในแต่ละฝ่ายนั้นจะมีข้อดีด้านต่าง ๆ ดังนี้
o เข้าถึงแหล่งเงินทุนได้ง่ายขึ้น โดยเฉพาะธุรกิจขนาดเล็ก Startup หรือโครงการที่อาจไม่ได้รับความสนใจจากสถาบันการเงิน
o สร้างความสัมพันธ์กับลูกค้า การมีส่วนร่วมของผู้สนับสนุนทำให้เกิดการสร้างความสัมพันธ์และฐานลูกค้าใหม่ให้มีความแน่นแฟ้นมากยิ่งขึ้น
o ทดสอบตลาด สามารถทดสอบความสนใจของตลาดต่อผลิตภัณฑ์หรือบริการใหม่ได้ตรงกับความต้องการลูกค้า และยังช่วยให้โครงการเป็นที่รู้จักและได้รับความสนใจมากยิ่งขึ้น
o เพิ่มโอกาสในการเติบโต เงินทุนที่ได้จากการระดมทุนสามารถนำไปใช้ในการขยายธุรกิจ พัฒนาผลิตภัณฑ์ หรือเข้าถึงตลาดใหม่ ๆ ได้
o สำหรับผู้สนับสนุน ได้รับผลตอบแทนที่พึงพอใจ ทั้งในรูปแบบของสินค้า ของที่ระลึก หรือส่วนแบ่งในธุรกิจก็ตาม นอกจากนี้ ยังได้ร่วมสร้างสรรค์สิ่งใหม่ ๆ อีกด้วย
o สำหรับสังคม เป็นการเปิดโอกาสให้เกิดไอเดียใหม่ ๆ และผลิตภัณฑ์ที่เป็นประโยชน์ต่อสังคม อีกทั้งยังช่วยให้ธุรกิจขนาดเล็กเติบโตและสร้างงานต่อไปได้
• การเตรียมความพร้อม: ผู้ประกอบการควรเตรียมแผนธุรกิจที่ชัดเจน และนำเสนอไอเดียหรือผลิตภัณฑ์ให้น่าสนใจ เพื่อดึงดูดผู้สนับสนุน
• การเลือกแพลตฟอร์มที่เหมาะสม: มีแพลตฟอร์มคราวด์ฟันดิงหลายแห่ง แต่ละแห่งมีเงื่อนไขและค่าธรรมเนียมที่แตกต่างกัน ควรศึกษาและเลือกแพลตฟอร์มที่ตรงกับความต้องการของโครงการ
• การปฏิบัติตามกฎหมายและข้อบังคับ: การระดมทุนแบบคราวด์ฟันดิงที่ให้หุ้นหรือหุ้นกู้เป็นสิ่งตอบแทน ถือเป็นการเสนอขายหลักทรัพย์ต่อประชาชนรูปแบบหนึ่ง ซึ่งอยู่ภายใต้การกำกับดูแลของสำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ก.ล.ต.) ผู้ประกอบการควรศึกษาข้อกำหนดและปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด
การระดมทุนแบบ Crowdfunding ถือเป็นอีกหนึ่งเครื่องมือที่มีประโยชน์กับหลาย ๆ ฝ่าย ไม่ว่าจะเป็นผู้ระดมทุน ผู้สนับสนุน หรือสังคมโดยรวมก็ตาม ซึ่งปัจจัยต่าง ๆ ล้วนทำให้เกิดนวัตกรรมใหม่ ๆ อีกทั้งยังสร้างโอกาสทางธุรกิจ และส่งเสริมให้เศรษฐกิจเติบโตได้อย่างมีประสิทธิภาพ จึงถือว่าเป็นทางเลือกที่น่าสนใจสำหรับผู้ประกอบการ ในการหาเงินทุนเพื่อพัฒนาโครงการหรือธุรกิจ อย่างไรก็ตาม ควรศึกษาและเตรียมความพร้อมอย่างรอบคอบ เพื่อให้การระดมทุนประสบความสำเร็จและเป็นไปตามกฎหมายที่กำหนด
อ้างอิงบทความจาก https://www.peakaccount.com/blog/business/startup/what-is-crowd-funding