.jpg)
ด้วยประชากรจำนวนมหาศาล จีนจึงเป็นตลาดที่หลายคนหมายปอง แต่การเข้าไปทำธุรกิจกับคนจีนนั้น นอกจากกฎระเบียบ ขั้นตอน หรือปัจจัยแวดล้อมต่าง ๆ ในทางธุรกิจแล้ว ในแง่ของวัฒนธรรมก็เป็นสิ่งที่สำคัญไม่แพ้กัน หากไม่เรียนรู้ให้เข้าใจ ก็จะกลายเป็นอุปสรรคในการดำเนินธุรกิจได้
สาธารณรัฐประชาชนจีน มี 23 มณฑล 4 นครเทศบาล 5 เขตปกครองตนเอง และ 2 เขตบริหารพิเศษ หากจะใช้คำว่า “ประเทศ” ก็คือ “สาธารณรัฐประชาชนจีน” ไม่มีประเทศไต้หวัน ประเทศฮ่องกง เพราะตามนโยบายจีนเดียว ไต้หวันถือเป็นหนึ่งใน 23 มณฑล ฮ่องกงก็เป็นเพียงเขตบริหารพิเศษ หากไม่ระมัดระวัง อาจจะถูกต่อต้านและขายสินค้าในจีนไม่ได้
จีนให้ความสำคัญอย่างมากในเรื่อง guānxi (Connection หรือ Relationship) การพบปะกันครั้งแรก คนจีนมักจะถามว่า “ใครแนะนำมา” ซึ่งหากมีผู้ใหญ่ เพื่อน หรือญาติพี่น้องของคู่ค้าแนะนำมา ก็จะเป็นสะพานเชื่อมต่อได้ง่ายขึ้น หรือแม้กระทั่งเป็น Connection จากบริษัทตัวแทน หรือจากงานแสดงสินค้า ก็จะเป็นการเปิดความสัมพันธ์ที่ดีต่อกันได้
• นามบัตร ชื่อภาษาจีนบนนามบัตร จะขึ้นด้วย “แซ่” เว้นวรรค แล้วตามด้วยชื่อ ซึ่งความยากในสมัยก่อน คือ ชื่อที่ปรากฏนั้นไม่ได้บอกว่าเป็นชายหรือหญิง แต่ปัจจุบันสามารถ search หาได้ก่อน ส่วนตัวอักษรภาษาจีนที่ใช้ ในสาธารณรัฐประชาชนจีน จะนิยมใช้อีกษรจีนตัวย่อ (simplified chinese) สำหรับการเรียกชื่อ ก็จะคล้ายกับภาษาอังกฤษที่เรียกด้วยนามสกุล (แซ่)
• การพบปะพูดคุย เรื่องเหล่านี้ เป็นเรื่อง Sensitive และจะไม่นำมาเป็นหัวข้อการสนทนา ได้แก่ ศาสนา การเมือง การปฏิวัติวัฒนธรรมกับเหมาเจ๋อตง ปัญหาไต้หวัน ปัญหาทิเบต สิทธิส่วนบุคคลการทารุณสัตว์ ส่วนในการประชุม คนจีนจะชอบพูดเรื่องที่เกี่ยวกับตัวเลข จำนวนประชากร ขนาดพื้นที่ GNP GDP ผลประกอบการของบริษัท
• พฤติกรรมในงานเลี้ยงของคนจีน โดยทั่วไปจะมีความแตกต่างกันระหว่างข้าราชการกับนักธุรกิจ ดังนี้
- ข้าราชการ โดยทั่วไปจะกินเลี้ยงได้ แต่จะไม่ดื่มเหล้า และระหว่างกินเลี้ยงจะไม่คุยงาน ที่สำคัญคือจะไม่รับของขวัญ
- นักธุรกิจ ผู้ประกอบการ โดยทั่วไปจะชวนเรากินเลี้ยง และดื่มเหล้า โดยระหว่างกินเลี้ยงจะชวนคุยเรื่องงานด้วย ส่วนเรื่องของขวัญมีโอกาสรับของขวัญ และจะเอาของขวัญมาให้เราด้วย
• มารยาทในการกิน เช่น อย่าเอาตะเกียบปักบนชามข้าว เพราะจะดูเหมือนการปักธูป ส่วนการดื่ม ถ้าดื่มเหล้าได้และแน่ใจว่าไหวก็เต็มที่ได้เลย ถ้าไม่ไหว ก็ให้บอกไปตรง ๆ ว่า ป่วย หรือดื่มไม่ได้
• การมอบของที่ระลึก สมัยก่อนคนจีนจะไม่มอบนาฬิกาที่มีเส้นผ่าศูนย์กลางหนาเกิน 60x80 mm. เพราะไปพ้องเสียงกับคำที่มีความหมายไม่ดี คนจีนไม่นิยมให้รองเท้า ร่ม หรือสาลี่ เพราะพ้องเสียงกับคำที่มีความหมายไม่ดีเช่นกัน นอกจากนั้น กระดาษห่อของขวัญก็จะไม่ใช้สีขาวอีกด้วย
ประเทศจีนมี Platform ต่าง ๆ เป็นของตัวเอง ซึ่งคนไทยอาจจะไม่คุ้นเคยเท่าไรนัก ดังนั้น ควรทำความเข้าใจกับ Platform เหล่านี้ รวมทั้งศึกษากฎ กติกา มารยาทในการใช้ด้วย เพื่อไม่ให้เกิดปัญหาในการใช้งาน
ทั้งหมดที่กล่าวมา เป็นข้อควรระวังสำหรับการเข้าไปทำธุรกิจกับจีน แม้บางเรื่องอาจดูเป็นเรื่องเล็กน้อย แต่จริง ๆ แล้ว “สำคัญมาก” ต้องระมัดระวังเป็นอย่างมาก หรืออาจหาบริษัทที่ปรึกษามืออาชีพ ซึ่งมีความชำนาญในการทำธุรกิจกับจีน ก็เป็นทางเลือกที่ดีอย่างหนึ่ง
