TCC Business Insight : 7 Green Skills ยอดนิยม และสายงานที่เกี่ยวข้อง

ส่อง 7 Green Skills ทักษะสำคัญในยุคเศรษฐกิจสีเขียว

การประชุมรัฐภาคีกรอบอนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ สมัยที่ 28 หรือ COP28 ที่นครดูไบ สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ ที่สิ้นสุดไปเมื่อวันที่ 12 ธันวาคม 2566 ที่ผ่านมา เป็นหนึ่งในสัญญาณที่บ่งบอกว่าปัญหาโลกร้อน (global warming) นั้น กำลังทวีความรุนแรงขึ้นเรื่อย ๆ

COP (Conference of the Parties) เป็นการประชุมเพื่อหาแนวทางข้อกำหนดร่วมกันระหว่างนานาประเทศในการออกแบบนโยบายทางสิ่งแวดล้อมของโลก เพื่อให้บรรลุเป้าหมายในการจำกัดการเพิ่มอุณหภูมิของโลกไม่ให้เกิน 1.5 องศาเซลเซียส ภายในปี 2100 ซึ่งเป็นเป้าหมายหลักของข้อตกลงปารีส (Paris Agreement) ที่กำหนดขึ้นในปี 2015 โดยมี 195 ประเทศจากทั่วโลก (รวมถึงประเทศไทย) เซ็นสัญญาเข้าร่วมข้อตกลงนี้ สะท้อนให้เห็นว่า ปัญหาโลกร้อน (global warming) และการเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศอย่างรุนแรง (climate change) เป็นปัญหาที่นานาประเทศให้ความสำคัญ เพื่อเตรียมรับมือกับวิกฤติต่าง ๆ ที่อาจจะเกิดขึ้นในอนาคต

Green Business ธุรกิจสีเขียว ทิศทางใหม่ของการจ้างงานในอนาคต

ภายใต้ความกังวลของหลายประเทศทั่วโลกต่อวิกฤติทางสิ่งแวดล้อม ที่จะส่งผลต่อการดำเนินชีวิตของผู้คนนับพันล้านคนในอนาคตอันใกล้ กลับสร้างโอกาสสดใสให้แก่ธุรกิจสีเขียว (green business) ซึ่งเป็นธุรกิจที่ส่งเสริมและลดผลกระทบทางสิ่งแวดล้อม อย่างเช่น ธุรกิจพลังงานหมุนเวียน (renewable energy) จากพลังงานแสงอาทิตย์ (solar energy) ซึ่งได้รับการสนับสนุนเชิงนโยบายจากรัฐบาลนานาชาติ ในฐานะเครื่องมือสำคัญในการบรรลุเป้าหมายข้อตกลงปารีส ส่งผลให้เกิดการจ้างงานใหม่ ๆ มากมายในกลุ่มธุรกิจสีเขียว ยกตัวอย่างเช่น ชุดนโยบายด้านกฎหมายพลังงานและสภาพภูมิอากาศ “Fit for 55” ของประเทศกลุ่มยุโรป ที่กำหนดเป้าหมายสัดส่วนการใช้พลังงานหมุนเวียนสำหรับประเทศกลุ่มยุโรป เป็น 42.5% ภายในปี 2030 ซึ่งมีการคาดการณ์ว่านโยบายนี้จะสร้างการจ้างงานมากกว่า 4 ล้านตำแหน่งในทั่วประเทศกลุ่มยุโรป ภายในปี 2050 อีกตัวอย่างหนึ่งคือ กฎหมาย Inflation Reduction Act (IRA) หรือกฎหมายลดเงินเฟ้อ ที่เริ่มใช้ตั้งแต่ปี 2022 ในสหรัฐอเมริกา ซึ่งถูกวิเคราะห์ว่าจะส่งเสริมให้มีการจ้างงานสำหรับงานสีเขียว (green jobs) ขยายตัวถึง 24 ล้านตำแหน่ง คิดเป็นสัดส่วน 14% ของการจ้างงานทั้งหมดในอเมริกา ภายในปี 2030

ในขณะเดียวกัน มาตรการปรับราคาคาร์บอนก่อนข้ามพรมแดนของสหภาพยุโรป (carbon border adjustment mechanism) หรือ CBAM ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของ Fit for 55 ที่จะปรับราคาสินค้าที่ส่งออกจากกลุ่มประเทศนอกสหภาพยุโรป ที่มีราคาถูกกว่า เนื่องจากผลิตในประเทศที่ไม่ได้ถูกควบคุมการปล่อยก๊าซเรือนกระจกนั้น จะส่งผลกระทบต่อผู้ประกอบการไทยเช่นกัน โดยตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2569 เป็นต้นไป ผู้ส่งออกไทยจะต้องยื่น CBAM Certificate (หลักฐานการชำระค่าคาร์บอนตามมาตรฐานสหภาพยุโรป) ซึ่งจะต้องมีการจัดทำรายงานข้อมูลการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ประกอบการขอ CBAM Certificate เพื่อไม่ให้เสียค่าปรับในการส่งออกสินค้าไปยังกลุ่มประเทศสหภาพยุโรป นอกจากนี้ ในส่วนของภาครัฐ องค์การบริหารจัดการก๊าซเรือนกระจก หรือ TGO ยังได้กำหนดเป้าหมายในการสร้างผู้ทวนสอบค่า Embedded Emissions หรือ ปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจกของสินค้าแต่ละตัว ตามมาตรฐาน EU เพื่อตอบสนองต่อมาตรการ CBAM จึงคาดว่า การจ้างงานในสายงานด้านวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อมจะเติบโตขึ้นอย่างก้าวกระโดด ในกลุ่มอุตสาหกรรมส่งออกจากการบังคับใช้นโยบายดังกล่าว

Green Skills ทักษะสีเขียว ที่ธุรกิจต่างถามหา

เป้าหมายจำกัดการเพิ่มอุณหภูมิของโลก ไม่ให้เกิน 1.5 องศาเซลเซียสนั้น นอกจากต้องอาศัยการเติบโตของ green business และ green job แล้ว “green skills” หรือ ทักษะสีเขียว ยังเป็นทักษะจำเป็นของแรงงานในการทำงานด้านสิ่งแวดล้อม เช่น “การออกแบบอย่างยั่งยืน (sustainable design)” ซึ่งเป็นทักษะที่ต้องการในกลุ่มธุรกิจอสังหาริมทรัพย์และแฟชั่น “ความรู้และทักษะเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (climate change)” ที่จำเป็นสำหรับกลุ่มธุรกิจส่งออก โดยเฉพาะกลุ่มที่ต้องการส่งสินค้าไปยังกลุ่มประเทศสหภาพยุโรปตามมาตรการ CBAM ซึ่งทักษะเหล่านี้ล้วนเป็นตัวจักรสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจโลกไปสู่โมเดล เศรษฐกิจสีเขียว (green economy) ต่อไป

Linkedin แพลตฟอร์มเครือข่ายอาชีพและธุรกิจที่ใหญ่ที่สุดในโลก ได้ออกรายงาน Global Green Skills Report 2023 ซึ่งเป็นการสำรวจภาพรวมตลาดแรงงานของธุรกิจสีเขียว โดยเก็บข้อมูลจากผู้ใช้กว่า 930 ล้านคน จาก 48 ประเทศทั่วโลก ระบุว่า ในช่วงระหว่างปี 2022 ถึง 2023 จำนวนงานของธุรกิจสีเขียวที่ลงประกาศเติบโตขึ้นถึง 22.4% และจำนวนแรงงานที่มีทักษะสีเขียวเติบโตขึ้น 12.3% นอกจากนั้นยังพบว่า ทักษะสีเขียวยังเป็นสิ่งที่หายากในตัวแรงงานปัจจุบัน โดยมีแค่ 1 ใน 8 ของแรงงานทั่วโลกเท่านั้น ที่มีทักษะสีเขียวมากกว่า 1 ทักษะ ซึ่งถือเป็นความท้าทายในการเติบโตของธุรกิจสีเขียวและการบรรลุเป้าหมายทางสภาพแวดล้อมอย่างมาก รายงานวิจัยยังระบุอีกว่า แรงงานที่มีทักษะสีเขียวจะมีมีโอกาสถูกจ้างงานมากกว่าแรงงานปกติถึง 29% ซึ่งทาง Linkedin ได้ระบุทักษะสีเขียว 7 ทักษะที่กำลังเป็นที่ต้องการ และตำแหน่งงานที่เกี่ยวข้อง ดังนี้

7-green-skills-linkedin-gree-report-2023

1. Climate Change ความรู้และทักษะเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ

อาชีพที่เกี่ยวข้อง: นักอุตุนิยมวิทยา (Meteorologist), ผู้เชี่ยวชาญด้านการเกษตร (Agriculture Specialist), ที่ปรึกษานโยบาย (Policy Advisor), นักชีววิทยาทางทะเล (Marine Biologist)

2. Sustainable Design ความรู้และทักษะในการออกแบบอย่างยั่งยืนเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม

อาชีพที่เกี่ยวข้อง: ผู้จัดการฝ่ายสถาปัตยกรรม (Architectural Manager), ภูมิสถาปนิก (Landscape Architect), ผู้อำนวยการฝ่ายออกแบบตกแต่งภายใน (Director of Interior Design), นักวางผังเมือง (Urban Planner), ผู้ดูแลระบบการก่อสร้าง (Construction Administrator)

3. Renewable Energy ความรู้และทักษะเกี่ยวกับพลังงานหมุนเวียน

อาชีพที่เกี่ยวข้อง: วิศวกรธุรกิจ (Business Engineer), นักวิเคราะห์การเงินโครงการ (Project Finance Analyst), วิศวกรฝ่ายจัดจำหน่าย (Distribution Engineer), ผู้จัดการฝ่ายจัดหาที่ดิน (Land Acquisition Manager), วิศวกรขายโครงการ (Project Sales Engineer)

4. Energy Efficiency ความรู้และทักษะในการจัดการพลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ

อาชีพที่เกี่ยวข้อง: วิศวกรประปา (Plumbing Engineer), ผู้จัดการฝ่ายสาธารณูปโภค (Utilities Manager), รองผู้อำนวยการฝ่ายบริหารทรัพยากรอาคาร (Vice President, Facilities), วิศวกรเครื่องทำความร้อนและเครื่องปรับอากาศ (Heating and Air Conditioning Engineer)

5. Agronomy ทักษะการบริหารจัดการพืชไร่

อาชีพที่เกี่ยวข้อง: ผู้ช่วยฝ่ายปฏิบัติการขาย (Sales Operations Assistant), นักกีฏวิทยา (Entomologist), ผู้ผลิตไวน์ (Winemaker), ตัวแทนฝ่ายขายด้านเทคนิค (Technical Sales Representative)

6. Erosion Control ความรู้และทักษะในการควบคุมการกัดเซาะ

อาชีพที่เกี่ยวข้อง: ผู้อำนวยการโยธาธิการ (Director of Public Works), ผู้ตรวจสอบการก่อสร้าง (Construction Inspector), ผู้จัดการโครงการสำรวจ (Survey Project Manager), นักออกแบบโยธา (Civil Designer), วิศวกรขนส่ง (Transportation Engineer)

7. Environmental Awareness จิตสำนึกด้านสิ่งแวดล้อม

อาชีพที่เกี่ยวข้อง: ผู้จัดการอุทยาน (Park Manager), ผู้ช่วยด้านความปลอดภัย (Safety Assistant), เจ้าหน้าที่ระบบสารสนเทศทางภูมิศาสตร์ (Geographic Information System Officer), นักภูมิศาสตร์ (Geographer), นักโบราณคดี (Archaeologist)

การประชุม COP28 สิ้นสุดลงแล้ว พร้อมกับการออกนโยบายและข้อตกลงทางสิ่งแวดล้อมที่ตอกย้ำถึงความสำคัญของการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกของโลก เช่น กำหนดเป้าหมายลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกทั่วโลกลง 43% และเพิ่มกำลังการผลิตพลังงานหมุนเวียนขึ้นเป็น 3 เท่า ภายในปี 2030 ในขณะที่ผู้ประกอบการไทยจำนวนไม่น้อย ยังไม่ได้ตระหนักถึงเรื่องดังกล่าวเท่าไรนัก หรืออาจมองว่ายังเป็นเรื่องไกลตัว ทั้งที่ความเป็นจริงแล้วมันใกล้ตัวเข้ามาเรื่อย ๆ และยังเป็นปัจจัยสำคัญต่อการเติบโตของ green businesses และ green jobs ในเมืองไทย

สุดท้ายนี้ ตั้งแต่ปี 2567 เป็นต้นไป อยากให้จับตามองเรื่อง green skills ให้ดี เพราะจะเป็นทักษะที่หลายบริษัทเริ่มมองหากันมากขึ้น ส่วนใครที่สนใจเกี่ยวกับการเตรียมความพร้อม เพื่อรับมือผลกระทบจากสภาพภูมิอากาศที่เปลี่ยนแปลงไป คณะกรรมการส่งเสริมและพัฒนาสมาคมการค้า สภาหอการค้าแห่งประเทศไทย กำลังจะจัดการสัมมนา "ทิศทางธุรกิจไทยหลัง COP 28" ในวันพุธที่ 17 มกราคม 2567 เวลา 13.00-14.30 น. ผ่านระบบออนไลน์ Zoom Meeting และ Facebook Live Page: Thai Chamber โดยเข้าไปลงทะเบียนได้ที่ Link: https://shorturl.asia/BSc7h หรือสอบถามเพิ่มเติมที่ ฝ่ายพัฒนาเครือข่ายสมาคมการค้า โทร. 02-018-6888 ต่อ 2010, 2650, 2670, 2640